معجزه اسپالتی در ناپولی / پارتنوپی چطور بعد از 33 سال در آستانه قهرمانی قرار گرفت؟

به گزارش سرخ نیوز، ناپولی بعد از هفته بیست و ششم سری آ ایتالیا، توانست امتیاز شصت و هشتم را کسب کرده و فاصله خود را با اینتر رده دومی به ۱۸ امتیاز افزایش دهد. ناپلی‌ها پس از ۳۳ سال از آخرین قهرمانی خود در سطح اول فوتبال ایتالیا که با جادوگری‌های مارادونا در زمین مسابقه به دست آمد، حالا بیشتر از همیشه به تکرار این عنوان نزدیک‌اند. اگر واقع‌بین باشیم، شاگردان لوچانو اسپالتی به کسب ۱۹ امتیاز از ۱۲ بازی آینده خود نیاز دارند تا قهرمان سری آ شوند، یعنی با میانگین امتیازگیری کمی بیشتر از ۱.۵ در هر بازی. البته اگر خوش‌بینانه به این موضوع نگاه کنیم، پارتنوپی با کسب ۱۵ امتیاز از ۱۲ بازی هم می‌تواند جشن قهرمانی را برپا کند. ناپلی‌ها در سال‌های ابتدایی هزاره جدید، سقوط دردناکی را به سری بی و سپس سی تجربه کردند اما پس از بازگشت به سطح اول در سال ۲۰۰۷، همواره در قامت یک مدعی ظاهر شدند. ناپولی در نزدیک‌ترین تجربه خود به قهرمانی طی فصول اخیر، در فصل ۲۰۱۷/۲۰۱۸ با هدایت مائوریتسیو ساری تا مقطع مشابه این فصل (هفته بیست و ششم) با یک امتیاز بیشتر، ۶۹ امتیازی و صدرنشین سری آ بود؛ اما با این تفاوت که یوونتوس ترسناک ماسیمیلیانو آلگری با ۶۸ امتیاز، شانه به شانه پارتنوپی رقابت می‌کرد. باخت ۴-۲ برابر آ.اس رم در هفته ۲۷ام و در ادامه تساوی برابر اینتر، ساسولو، میلان و تورینو و شکست برابر فیورنتینا، باعث شد شاگردان ساری که ۲۱ هفته صدرنشین این رقابت‌ها بودند، قافله را به بانوی پیر باخته و با اختلاف چهار امتیازی، نایب قهرمان سری آ شوند.

ناپولی و اعتماد به مرد بازنده

در تابستان سال ۲۰۲۱، جنارو گتوزو از هدایت ناپولی کنار رفت و تغییرات در این تیم آغاز شد. ناپولی در این فصل ژوان ژسوس از رم و داویده مارفلا از باری با قراردادی آزاد جذب کرد، اکسل توانزبه از منچستریونایتد و فرانک آنگیسا از فولام با قراردادی قرضی راهی جنوب ایتالیا شدند و قرارداد قرضی متئو پولیتانو از اینتر هم با ۲۱ میلیون یورو دائمی شد. در سمت دیگر، کوستاس مانولاس با ۲.۵ میلیون یورو به المپیاکوس فروخته و قرارداد السیای هوسای، امین یونس و نیکولا ماکسیموویچ تمدید نشد. اما مهم‌ترین تغییر صورت گرفته در این تابستان، انتخاب لوچانو اسپالتی به عنوان سرمربی جدید ناپولی بود. مرد ایتالیایی که سه بار با رم به نایب قهرمان سری آ رسید و توانسته بود اینتر را پس از سال‌ها به لیگ قهرمانان اروپا برگرداند، رهبری پروژه جدید پارتنوپی را برعهده گرفت. اسپالتی در دو مقطع حضور در رم و دوره دو ساله حضور در اینتر، هرگز نتوانست قهرمان سری آ شود و حاصل کار او در فوتبال ایتالیا، تنها دو قهرمانی کوپا ایتالیا و یک قهرمانی سوپرکاپ در دوره اول حضورش در رم است.

لوچانو اسپالتی کیست؟ / تئوریسن بزرگ با نتایج کوچک

لوچیانو اسپالتی جز دو قهرمانی در لیگ برتر روسیه با زنیت، نکته قابل اشاره مهم دیگری در کارنامه کاری خود ندارد اما این دلیل نمی‌شود او را یکی از بزرگ‌ترین تئوریسین‌های فوتبال اروپا ندانیم. او در پست هافبک بازی می‌کرد اما بازیکن بزرگی نبود و هرگز در باشگاه‌هایی بزرگ‌تر امپولی و اسپتزیا به میدان نرفت. اسپالتی مربی‌گری را از امپولی آغاز کرد و پس از دو دوره هدایت این تیم، دو دوره هدایت سمپدوریا، دو دوره هدایت ونتزیا و دو دوره هدایت اودینزه، به نیمکت رم رسید و از اینجا بود که به چهره شناخته‌شده‌تری تبدیل شد. اسپالتی برخلاف بخش مهمی از مربیان ایتالیایی، معتقد به استفاده از سیستم دفاع چهار نفره است اما برای کسب نتیجه، از دفاع سه نفره به طور کلی چشم‌پوشی نمی‌کند. انعطاف‌پذیری این مربی ۶۴ ساله در مسائل تاکتیکی از نقاط قوت او به شمار می‌رود. ناپولی در این فصل، غالبا بازی‌های خود را با ترکیب ۴۳۳ آغاز می‌کند اما با تدابیر تاکتیکی درنظر گرفته شده از سوی سرمربی، در شرایط مختلف بازی شاهد چینش‌هایی نظیر ۴۲۳۱، ۴۵۱، ۵۴۱ و حتی ۲۳۲۳ نیز هستیم. ناپولیِ لوچانو اسپالتی، بازی‌سازی از خط دفاع را در دستور کار دارد. در این شرایط که ترکیب پارتنوپی به ۲۳۲۳ تبدیل می‌شود، کیم مین جائه و امیر رحمانی، دو مدافع میانی ناپولی با اتکا به توانایی عالی در چرخاندن توپ، مقابله برابر پرس حریف و ارسال پاس‌های کوتاه و بلند، منتظر ایجاد فضایی برای ارسال پاس به مقصد فرانک آنگیسا و پیوتر زیلنسکی، دو هافبک حاضر در یک سوم هجومی هستند. در این شرایط، دو مدافع کناری ناپولی (جیووانی دی‌لورنزو و ماریو روی) و هافبک دفاعی این تیم (لوبوتکا) با حضور در یک سوم میانی زمین، به چرخش توپ و کاهش پرس بازیکنان حریف روی کیم مین جائه و امیر رحمانی، کمک می‌کنند. البته همانطور که پیش از این ذکر شد، لوچیانو اسپالتی سرمربی منعطفی است و در صورت فراهم بودن شرایط، از مدافعان خود می‌خواهد تا با پاس‌های بلند، دو وینگر این تیم یعنی کوارتسخلیا و پولیتانو (یا لوزانو) را صاحب موقعیت کرده تا آن‌ها که از سرعت و تکنیک خوبی برخوردارند، با حرکت پشت مدافعان حریف، موقعیت ایجاد کنند. اگر تیم در بازی‌سازی و یافتن فضا برای ارسال پاس دچار مشکل شود، آنگاه یکی از دو هافبکی که جلوتر از لوبوتکا بازی می‌کند (معمولا فرانک آنگیسا) در عمق نفوذ می‌کند تا از پرس خارج شود. این حرکت در عمق، فضایی را در مرکز زمین آزاد می‌کند که توسط وینگرها (اکثرا کوارتسخلیا) اشغال شده و او پس از دریافت پاس با استفاده از تکنیک و قدرت حمل توپ بالایی که از آن برخوردار است، برای حریف خطرساز می‌شود. ناپولی با توجه به تاکتیک خاص خود، در شرایط حمله حداقل ۵ بازیکن را در یک‌سوم هجومی در اختیار دارد و برای ایجاد موقعیت، به طور مداوم از نیم‌‌فضاها استفاده می‌کند. ۴ مهره هجومی ناپولی معمولا مشغول به درگیر کردن مدافعان حریف هستند و نفر پنجم که معمولا خویچا کوارتسخلیا است، با یورش بردن به نیم‌فضاهای ایجاد شده و برهم ریختن خط دفاعی حریف، فرصت گلزنی را ایجاد می‌کند.  لوچانو اسپالتی از بازیکنانش می‌خواهد که به جای موقعیت‌های ثابت، فضاهای خطرناک را اشغال کنند و این چرخش‌های مداوم به این معنی است که ناپولی می تواند خیلی سریع نقاط ضعف دفاع حریف را یافته و در یک‌سوم پایانی زمینی، گزینه‌های متعددی برای موقعیت‌سازی داشته باشد. وقتی توپ وارد محوطه جریمه حریف می‌شود، آنگاه می‌توان گفت که ایجاد موقعیت گل برای ناپولی تضمینی است. توانایی بالای وینگرها در دریبل‌زنی و پیدا کردن فضاها و البته سرعت بالا و فرصت‌طلبی ویکتور اوسیمن، ناپولی را صاحب بهترین خط حمله سری آ ایتالیا و یکی از بهترین‌های اروپا تبدیل کرده است. عملکرد دفاعی ناپولی که برای آن‌ها بهترین خط دفاعی ایتالیا را به ارمغان آورده، قابل توجه است. ناپولی خواهان بازپس‌گیری توپ در اولین فرصت ممکن است اما آن‌ها در پرسینگ تیمی، ذاتا تهاجمی نبوده، تمایلی به پرس از خطوط بسیار بالا ندارند و از نظر آماری نیز حتی در بین پنج تیم برتر ایتالیا از این نظر نیستند. پس از شروع مجدد دروازه‌بان حریف، ویکتور اوسیمن به دنبال محدود کردن گزینه‌های ارسال پاس برای مدافعان میانی حریف است. همزمان دو وینگر ناپولی نیز با عرض دادن به پهنه حرکتی خود، در تلاش برای خارج کردن مدافعان کناری تیم رقیب از جریان مسابقه بوده تا مانع از رسیدن توپ به آن‌ها شوند. در چنین شرایطی، مدافعان میانی حریف تنها سه گزینه دارند: پاس رو به جلو به میانه میدان، پاس بلند و یا پاس رو به عقب. در صورت ارسال پاس رو به جلو، بلوک پنج‌نفره ناپولی که در میانه زمین حضور دارند (سه هافبک و دو مدافع کناری) و بر خلاف خط جلویی بسیار aggressive هستند، سریعا به دنبال بازپس‌گیری توپ و ترتیب ضدحمله روی دروازه حریف خواهند بود. در صورت ارسال پاس‌های بلند نیز کیم مین جائه و امیر رحمانی با اتکا به قد بلند و توانایی خود در دوئل‌های هوایی، می‌توانند موقعیت را دفع کنند.

اسپالتی و اعتماد به فرمول قدیمی

ناپولی در فصل ۲۰۲۱/۲۰۲۲ خیلی زود و در هفته چهارم صدرنشین سری آ شد و تا هفته بیست و هفتم که با ۵۷ امتیاز صدرنشین بود، مجموعا ۱۳ هفته حضور در رتبه اول را تجربه کرد اما باز هم سناریوی فصل ۱۷/۱۸ برای آن‌ها تکرار شد. ویکتور اوسیمن در جریان شکست ۳-۲ مقابل اینتر از ناحیه صورت به شدت مصدوم شد و حدودا دو ماه دور از میادین بود. ناپولی در این مدت، ۹ بار در سری آ به میدان رفت و ۴ شکست و دو تساوی تجربه کرد. پس از آن هم شکست برابر میلانِ هم‌امتیاز در هفته بیست و هشتم و از دست دادن صدرنشینی، باخت برابر فیورنتینا و امپولی و تساوی برابر آ.اس رم، راه قهرمانی را برای روسونری هموار کرد و ناپولی با اختلاف ۷ امتیازی نسبت به صدرنشین، در رده سوم فصل را به پایان رساند. لوچیانو اسپالتی که فصل اول خود در ناپولی را با فعالیت نقل و انتقالاتی آرام را پشت سر گذاشته بود، در فصل دوم دست به انقلابی بزرگ زد. قرارداد کاپیتان لورنزو اینسینیه و بهترین گلزن تاریخ باشگاه یعنی دریس مرتنز تمدید نشد، داوید اوسپینا با قراردادی رایگان به النصر عربستان رفت و کالیدو کولیبالی و فابین رویز هم به چلسی و پاری سن ژرمن فروخته شدند. لوچانو اسپالتی که تقریبا تمام مهره‌های کلیدی و با سابقه تیمش را کنار گذاشته بود، برای جانشینی آن‌ها دست به ریسکی بزرگ زد. کیم مین جائه برای جانشینی کولیبالی از فنرباغچه خریداری شد، خویچا کوارتسخلیا از دینامو باتومی گرجستان برای جانشینی لورنزو اینسینیه آمد و قرارداد قرضی فرانک آنگیسا دائمی شد تا جای خالی فابین رویز در میانه میدان احساس نشود. علاوه بر این سه بازیکن که در حال حاضر از ستون‌های پارتنوپی محسوب می‌شوند، جاکومو راسپادوری، جیووانی سیمئونه، تانگای اندومبله و پیرلوئیجی گولینی با قرارداد قرضی راهی جنوب ایتالیا شدند تا پازل تاکتیکی اسپالتی از نظر مهره کمبودی نداشته باشد. لوچانو اسپالتی پیش از این در رم نیز از این فرمول استفاده کرده بود. او در فصل ۲۰۱۶/۲۰۱۷ با کنار گذاشتن نام‌های بزرگی نظیر مورگان دی‌سانتیس، سیدو کیتا، واسیلیوس تروسیدیس، مایکون و البته بزرگ‌ترین اسطوره تاریخ رم یعنی فرانچسکو توتی، با تکیه بر جوانانی نظیر استفان الشعراوی، محمد صلاح و آنتونیو رودیگر و مهره‌های مجربی مانند دیگو پروتی و ادین ژکو، تیمی رقابتی ساخت و نهایتا با اختلافی ۴ امتیازی به نایب قهرمانی رسید؛ هر چند که کنار گذاشتن فرانچسکو توتی برای او گران تمام شد و انتقادات شدید هواداران، او را مجبور به ترک پایتخت ایتالیا و پیوستن به اینتر کرد.

بدشانسی ها به پایان می رسد ؛ نوبت قهرمانی ناپولی است

ناپولی فصل ۲۰۲۲/۲۰۲۳ سری آ ایتالیا را طوفانی شروع کرده است و به جز مقطع کوتاهی در هفته و چهارم و پنجم، صدرنشین بلامنازع این مسابقات بوده است. ۲۴ هفته صدرنشینی از ۲۶ هفته ممکن و ۱۸ امتیاز اختلاف با نزدیک‌ترین تعقیب‌کننده، آن‌ها را در شرایط متفاوتی نسبت به فصول ۲۰۱۷/۲۰۱۸ و ۲۰۲۱/۲۰۲۲ که قهرمانی را در همین مقطع از دست دادند قرار می‌دهد. شاگردان لوچیانو اسپالتی در فاصله ۱۲ بازی تا پایان مسابقات، روی کاغذ قهرمان سری آ هستند. هرچند که سه بازی سخت با اینتر، میلان و یوونتوس باقی مانده اما از سمت دیگر، اکثر ۹ مسابقه دیگر آن‌ها با تیم‌های نیمه دوم جدول سری آ است که کسب حداکثر ۱۹ امتیاز لازم برای تثبیت قهرمانی از این بازی‌ها، اصلا دور از دسترس نیست. به این عملکرد دلپذیر، باید صعود احتمالی به مرحله یک‌چهارم نهایی لیگ قهرمانان اروپا را اضافه کرد تا ارزش کار آبی‌های جنوب ایتالیا، بیش از پیش به چشم بیاید.